Uzay ve Bilim-Kurgu Değerlendirme Kriterleri

Uzay ve Kurgu Bilim denince çok geniş bir konu yelpazesiyle karşı karşıya kalmaktayız. Bu yelpazenin gerçek tarafında günümüzde kullanılan veya kullanılmış olan uzay araçları (Apollo, Gemini, ISS, Uzay Mekiği vb.), kurgu tarafında ise filmler, kitaplar, animeler, mangalar ve dizilerde karşımıza çıkan envai çeşit araç yer almaktadır (UFO’lar, Gundam’lar, MS’ler, Ana Gemiler (Enterprise (ST), Agamennon (B5), Star Destroyer (SW), Avcı Gemiler (Dart (SGA), X-Wings (SW), Star Fury (B5)) vb. Bu alandaki modeller de genel modelcilik kriterleri baz alınarak bitirilir ve değerlendirilirler. Gerçek araçlardaki belgelendirmeler gerçek dokümanlar baz alınarak yapılır. Kurgu bilim tarafında ise aracın belgesi beyaz perde, televizyon ve kitaplardaki betimlenmiş halidir. Kurgu bilimde işin esası öğenin mekanik temelli olmasıdır. Mobile Suit’ler kurgu bilimde yer alırken, savaşçılar ve yaratıklar figürün alt kategorilerine girdiklerinden oradaki kıstaslar yapımında ve değerlendirmede göz önüne alınırlar. Organik ve canlı olmasına karşı işlevi doğrultusunda bir kısım öğeler ise figürün alt kategorileri yerine kurgu bilim dahilinde değerlendirilirler (Moya, Farscape vb.)

  • Temel Yapım:

      • Çapak, kalıp izi, kalıptan kaynaklanan dolgu ve itici izleri, tescil işaretleri ve benzer kalıptan kaynaklanan hatalar giderilmelidir.
      • Gerçek araçta olmayan birleşim izleri yok edilmelidir. Aralarında mesafe/boşluk olması gereken parçalarda bu mesafeler dengeli bir şekilde muhafaza edilmelidir.
      • Genel hat hataları giderilmeli ve birleştirmelerden kaynaklanan boşluklar doldurulmalıdır.
      • Dolgu ve düzeltme esnasında kaybedilen detaylar modelin genel detay seviyesiyle aynı noktaya getirilecek şekilde baştan açılmalıdır.

  • Hizalama:

      • Kanatlar, kanatçıklar ve pod gibi ekipmanlar düzgün hizalanmalı, açıları betimlenen araçla uygunluk göstermelidir.
      • İniş takımları ve/veya benzer sistemlerin üç görünüm bazında ve birbirleriyle düzgünce hizalanmış olması gerekmektedir.
      • Mühimmatların (lazer topları, foton torpido lançerleri vb.) araçla ve birbirleriyle düzgün hizalanmış olması gerekmektedir.

  • Camlar/Kanopi ve diğer saydam parçalar:

      • Saydam parçalarda yapıştırıcı ya da tesviyeden kaynaklanan yüzey problemleri olmamalıdır,
      • Güneşlik, kanopi ve diğer saydam parçaların gövdeyle birleşim yerlerinde oluşabilecek boşluklar doldurulmalıdır,
      • Tüm saydam parçalar çiziksiz olmalı ve maskeden kaynaklanan boya lekelerinden arındırılmış olmalıdır.

  • Detaylar:

      • Kit tarafından kalın ve/veya ölçek dışı verilmiş parçalar inceltilmeli veya değiştirilmelidir. Özellikle gereğinden fazla kalın verilmiş antenlere çok dikkat edilmelidir.
      • Gövdede bulunan hava girişleri gibi deliklerden, kitin içinin görünmemesi gerekmektedir.
      • Egzozlar, silah namluları, iticiler, yönlendirme roketleri, hava alıkları, hava çıkışları vb. ekipmanların delikleri delinmek suretiyle açılmalıdır.
      • Modele eklenen ekstra detaylar ölçeğe uygun olmalıdır.
      • Kullanılan detay setleri (metal, PE, resin vb.) modele düzgün uygulanmalıdır. Özellikle PE’ler modelin yüzeyine uygun olarak uygulanmalı ve şekillendirilmelidir.
      • Kurgu bilim ve fantezi modelciliğinde yüksek miktarda el yapımı ve başka kitlerden alınan parçalar kullanılabilmektedir. Bu tip parçaların modele uyarlanmasında modelin genelinin detay seviyesine uyum sağlaması zorunluluğu mevcuttur.

  • Boyama ve Bitirme:

    • Modelin yüzeyi boyama aşamasından sonra yapım aşamasına dair izler taşımamalıdır (Yapıştırıcı, zımpara, parmak izi vb.).
    • Modelin bitimi düzgün olmalıdır. Baz alınan gerçek araçta bulunan düzensizlikler modele yansıtıldıysa belgelerle desteklenmelidir.
    • Boyada fırça izi, tüylenme, fırça kılı olmamalıdır,
    • Boyada portakal kabuğu efekti, çatlama veya tozlanma (kanat kökleri, dik açılı bağlantılar vb. yerlerde) olmamalıdır,
    • Vernik tabakasının hatalı uygulamasından kaynaklanan parlaklık farkları olmamalıdır.
    • Boya geçişleri gerçeğe uygun olmalı, maskelemedeki hatalardan kaynaklanan dumanlamalar olmamalıdır. Boya geçişleri belgelere uygun olarak aşırı püskürtmeden kaynaklanan tükürmelere mahal vermeden ölçekli yapılmalıdır.
    • Saydam parçaların çerçeveleri net olarak belli edilmelidir.
    • Atmosferik etkilerin yansıtılması (eskitme, yıpranma vb.) durumunda, ölçek baz alınmalıdır. Belgelenmiş gerçek araç referans alınmalı ve efektler modelin genelinde bütünlüğü muhafaza etmelidir. Modeli yapılan aracın özel bir durumu söz konusu ise bu durum belgelerle desteklenmelidir. Aracın hangi durumunun (fırlatılmadan sonra, atmosfere girişte vb.) modellendiğinin göz önüne alınması gerekmektedir. Mevzu bahis roket motorlarıysa, motorların tiplerine göre eskitmenin de değişeceği bilgisi göz önüne alınmalıdır.

  • Sulu/Kuru Çıkartma (Dekal) Uygulaması:

    • Yapıştırmalar düzgün hizalanmalıdır (eğer modeli yapılan aracın bu tip işaretlerde özel bir durumu söz konusu ise belgelenmesi, dolayısıyla modelcinin hata yapmadığının ve mevcut özel durumun birebir yansıtıldığının kanıtlanması gerekir).
    • Çıkartmalarda parlama ve/veya hava kabarcığının bulunmaması gerekmektedir. Çıkartmanın taşıyıcı filminin belli olmaması, dolayısı ile boyanmış gibi durması gerekmektedir.

  • Renkler:

    • Boyaların renkleri, aynı firmaya ait olsa bile aynı şekilde üretilmelerine rağmen seriden seriye ton farklılıklarına sahip olabilmektedirler. Değişik kullanım mecraları boyayı değişik şekillerde etkilemektedir. Bütün boyalar gerek atmosferik şartlardan gerekse de güneş ışığından dolayı ton kaybına uğramaktadır. Bunun yanı sıra baktığınız mesafe de boyanın tonunu algılamanızı etkilemektedir. Buna rağmen modelde eğer olması gereken renge oranla ciddi ton farkı gibi hususlar varsa belgelendirilmelidir.